Bilgisayar Depolama Birimleri

Depoloma, teknolojinin çok hızlı gelişmesiyle birlikte bilgisayar teknolojisi alanında da büyük ve önemli değişiklikler olmaya başladı. Bu değişime en çok uğrayan bilgisayar birimlerinden biri de hiç şüphesiz harddiskler yani depolama birimleridir. Bu depolama birimleri ilk çıktıklarında hacim olarak çok fazla yer kaplıyorlardı; öyle ki 100 MB’lık bir depolama birimi bir masa kadar yer kaplıyordu. Sahip olduğum ilk bilgisayarın depolama kapasitesi sadece 6 GB idi.

Hali hazırda satılan bilgisayarlar isteğe göre 2, 3 hatta 4 TB depolama kapasitesi sunan harddiskler ile satılıyor. Belki de, bilgisayarlar 10 yıl sonra 1-2 Petabayt kapasiteli harddisklerle birlikte satılacak.

Yazının başında depolama birimlerine ufak bir giriş yaptık şimdi de bilgisayar depolama birimlerini en küçükten en büyüğe doğru sıralayalım ve kapasitelerine bir göz gezdirelim.

Bilgisayar Depolama Birimleri Nelerdir?

1. Bit

Programlama veya iletişimde, bağlantının en küçük ve en temel ünitesidir. Bir cihaz ya da fiziksel bir sistem tarafından depolanabilecek bilginin maksimum değeri normal olarak sadece 2 farklı şekilde bulunabilir. Assembly makine progralamada 1 veya 0, doğru ya da yanlış, evet veya hayır gibi ikili sistemlerden oluşmuş halidir.

2. Byte

Bir Byte sadece 8 Bit’tir ve birçok bilgisayar sisteminde ele alınabilen en küçük bellek birimidir. 

3. Kilobyte (KB)

Bir kilobayt (KB), ikili veriler için kullanılan çoklu bir birimdir. Her ne kadar “kilo” genel olarak 1.000’i ifade etse de, bilgisayar bilimlerinde bir kilobayt genellikle 1.024 (2 ^{^ 10} ) bayt anlamına gelir . Bağlama bağlı olarak 1.000 byte’a atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Bu tanım genellikle bellek kapasitesini ve disk depolamasını tanımlamak için kullanılır.

4. Megabyte (MB)

Megabayt (MB), bilgisayara veya ortam deposuna uygulanan bir veri ölçüm birimidir. Bir MB, 1024 KB’a eşittir bu da bir milyon byte yapar. Medya ortamları özellikle resim, döküman veya ses dosyaları çok fazla yer kaplamadığı için MB cinsinden ölçülür örneğin ortalama kalitedeki bir mp3 4 ila 8 MB arasında bir yer kaplamaktadır. Akıllı telefonlarda çekilen bir fotoğraf (.jpg formatlı) 2 ila 6 MB arasında bir yer kaplamaktadır.

5. Gigabyte (GB)

Bir Gigabyte (GB), bir milyar (1.000.000.000) byt’a veya bin (1.024) Megabayta (MB) eşittir. GB günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hafıza kartlarında, film boyutlarında, oyun dosyalarında GB ölçü birimi kullanılmaktadır.

1 GB ile yaklaşık 300 şarkıyı mp3 formatında depolayabilirsiniz. Netflix’den indireceğiniz Full HD bir film 4 GB’ı geçebilmektedir. 4K filmler ise 20 GB’ın üzerindedir. Bir DVD film  yaklaşık 9,4 GB bir yer kaplar. Çoğu akıllı telefon 64 GB , 128 GB, 256 ve 512 Gb veri depolayabilir.

6. Terabyte (TB)

Bir Terabyte, 1.024 gigabayt’a veya 1.000.000.000.000 byte’a eşittir. Terabyte ile günümüzde sıkça karşılaşmaktayız, sabit diskler artık terabyt olarak ölçülmektedir. Hali hazırda bilgisayarların çoğu minumum 1 ila 4 TB veya müşterinin isteğine göre artırılabilir kapasitelerde satılmaktadır.

Sadece 1 TB değerinde bilgi depolamak 728.177 diskete (artık nadiren kullanılıyor) veya 1.498 CD-ROM -günümüzde yerini DVD’ye veya taşınabilir Usb belleklere bırakmıştır- diskinin kapasitesine eşdeğerdir. Bir yıl boyunca her gün 300 fotoğraf çekilse 1TB hafıza ancak dolabilmektedir. 1 TB ile mp3 formatında yaklaşık 250.000 müzik, 480p kalitede yaklaşık 1000 film depolayabilirsiniz.

7. Petabyte (PB)

Bir Petabyte (PB), 1024 terabyte’a veya 1.000.000.000.000.000 byte’a eşittir. Petabyte çılgın boyuttaki bir depolama birimidir. Günümüzde upload siteleri veya veri depolama merkezleri Petabyte kapasitesinde bir kapasiteye sahiptir.

Avatar filminin tüm görüntüleri ve efektleri 1 Petabyte’tan oluşuyordu. Uzmanlar, insan beyninin kapasitesini yaklaşık 2,5 Petabyte olduğunu tahmin etmişlerdir. 1 Petabyte, Full Hd kamerayla 3,5 sene 7/24 kayıt yapıldığı zaman ancak dolabilmektedir.

8. Exabyte (EB)

Bir Exabyte (EB), 1024 Petabyte’a, 1 milyar Gigabyte’a veya 1.000.000.000.000.000.000 byte’a eşdeğerdir. Tek bir EB’dan bahsetmek bile biraz çılgınca görünüyor ama dünyanın bu veri düzeyine geldiği durumlar vardır. 2010’da tüm internet, ayda 21 Exabyte (EB) veri taşıyordu günümüzde bu sayı 10 katına çıkmıştır. 1 EB ile 4K kalitede yaklaşık 11 milyon film depolayabilirsiniz. DNA’nın bir gramı teorik olarak 490 EB boyutundadır.

9. Zettabyte (ZB)

Bir Zettabyte, 1024 Exabyte’a, 1 Milyon Petabyte’a veya 1.000.000.000.000.000.000.000 bayta eşdeğerdir. 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre internetteki tüm dosyaların kapladığı alan yaklaşık olarak 2,3 Zettabyte’dır. 2020’de tüm dünyada 35 zettabyte veri olacağı düşünülmektedir.

10. Yottabyte (YB)

Bir Yottabyte, 1024 Zettabyte’a, 1 milyon Exabyte’a veya 1.000.000.000.000.000.000.000.000 Byte’a eşdeğerdir. Bu kadar veri nereye sığar derseniz, kocaman bir adayı veri merkezine dönüştürmek gerekir.

Bugün, bu kadar depolama alanına sahip olmanın fiyatı 100 Trilyon dolar. Amerika’nın senelik gayri safi milli hasılası 19 trilyon dolar. Bütün dünyanın GSMH’sı ise 80 trilyon dolar. Yani bütün dünya yemeyip içmeyip bu veri merkezine yatım yapsa ancak 1,5 senede oluşturulabilir.

Mehmet Emin Soylu

lifewire.com – techopedia.com