Depreme Hazır Olmak İçin Bilmeniz Gerekenler

Türkiye bir deprem ülkesidir. Bu ülkede yaşayan her birey depreme hazır olmak için gerekli bilgilere sahip olmak zorundadır. İki gün önce yaşanan Elazığ depremi bu gerçeği yüzümüze bir kez daha çarpmıştır.

Geçtiğimiz cuma günü 24.01.2020 tarihinde saat: 20.55 civarında Elazığ’ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremde bu yazıyı hazırladığım zamandaki verilere göre 38 vatandaşımız hayatını kaybetti, 1607 vatandaşımız da yaralandı. Dört sene boyunca beni misafir eden, çok özel bağlar kurduğum değerli arkadaşlarımın bulunduğu sevgiliElazığ’ın ve tüm Türkiye’nin başı sağ olsun.

Deprem olurken Gaziantep’teydim ve bulunduğum bölgede deprem orta seviyede hissedildi. Deprem esnasında yaklaşık 10 saniye kadar şok yaşadım. Ne yapacağımı bilemedim. Şoku atlatınca eskiden hatırladığım şeyleri yapmaya çalıştım. Sarsıntı geçince, depreme hiç de hazır olmadığımı ve eskiden hatırladığım birkaç şeyin de yeterli olmadığını anladım.

Yaşadığımız bu deprem bizlere “Depreme ne kadar hazırız?“ sorusunu ve depreme hazırlık yapmanın gerekliliğini bir kez daha hatırlattı. Depreme hazır olmak için; deprem öncesinde, deprem esnasında ve deprem sonrasında ne yapmak gerektiğiyle ilgili yeterli bilgiye sahip olmak son derece önemlidir. Yaşadığım bu olaydan sonra depreme hazır olabilmek için çok önemli bilgiler öğrendim. Öğrendiğim bilgileri de sizlerle paylaşmak istedim.

Depreme Hazır Olmak İçin Yapılması Gerekenler

Deprem Öncesinde Yapılması Gerekenler

• Ağır nesneleri kapılardan ve çıkış yollarından uzak tutun.
• Ailedeki herkese suyu, doğal gazı ve elektriği nasıl kapatacaklarını öğretin.
• Su, elektrik ve doğal gaz için açma-kapama konumlarını açıkça belirten etiketler yapın.
• Gevşek çatı kiremitlerini onarın.
• Buzdolabı gibi büyük ev aletlerini duvara sabitleyin.
• Ağır eşyaları alt raflarda tutun.
• Aynaları, resimleri ve diğer asılı nesneleri güvenli bir şekilde sabitleyin.
• Acil Durum Planınızı ailenizle birlikte gözden geçirin.
• Size ve ailenize en az 72 saat yetecek bir deprem çantası (acil durum kiti) hazırlayın.
• Evinizde ”Çök, Kapan Tutun” prensibini uygulayabileceğiniz güvenli alanlar belirleyin.

Acil Durum Planı

Depreme hazır olmak için, ailenizle bir araya gelerek deprem için hazırlık planı yapın. Öncelikle bir deprem olursa evde, okulda veya iş yerinde neler olabileceğini ve ne yapmanız gerektiğini tartışarak başlayın. Depreme hazır olmak için önceden yapılması gerekenler hakkında bir liste yapın. 

Pasaport, evlilik cüzdanı, vasiyetname, mali belge, sigorta poliçesi vb. gibi önemli aile belgelerini su geçirmez kaplarda saklayın. Acil bir durumda merkezi bir irtibat noktası olarak işlev görebilecek, şehir dışında uygun bir buluşma noktası belirleyin.

Deprem Çantası Hazırlayın

Acil bir durumda bazı temel sarf malzemelerine ihtiyacınız olacaktır. Elektrik veya musluk suyu kullanmadan hayatta kalmanız gerekebilir. Size ve ailenize en az 72 saat yetebilecek deprem çantası hazırlayın.

Acil durum kitini bir sırt çantası, spor çantası veya tekerlekli bavul içinde ve kolay erişilebilir bir yerde saklayın. Evdeki herkesin acil durum kitinin yerini bildiğinden emin olun.

Deprem Çantasında Bulunması Gereken Malzemeler

• Kişi başına günde en az iki litre yetecek kadar su. 
• Konserveler, enerji barları ve kuru gıdalar gibi bozulmayacak yiyecekler (yılda bir kez yiyecek ve suyu değiştirmeyi unutmayın)
• Manuel konserve açacağı
• Kurmalı veya pille çalışan el feneri ve piller.
• Kurmalı veya pille çalışan radyo ve fazladan piller. ekstra piller
• İlk yardım kiti
• Reçeteli ilaçlar, bebek maması ve engelliler için ekipman.
• Arabanızın ve evinizin yedek anahtarları
• Acil nakit ihtiyacını karşılayabilecek en az 50 tl para.
• Acil durum planınızın ve iletişim bilgilerinizin bir kopyası

Deprem Esnasında Yapılması Gerekenler

Deprem Sırasında Bina İçindeyseniz

• Çök, Kapan Tutun prensibini uygulayın.
• Sağlam bir masanın veya başka bir mobilya parçasının altına girerek başınızı bir elinizle korumaya alarak cenin pozisyonunda yere çökün, diğer elinizle de tutunmaya çalışarak sabit durmaya çalışın.
• Camlardan, pencerelerden, dış kapılardan, duvarlardan ve aydınlatma armatürleri veya düşebilecek her şeyden uzak durun.
• Sarsıntı durana kadar içeride kalın ve dışarı çıkmaya çalışmayın. Araştırmalar, depremde yaralananların bir çoğunun deprem anında dışarı çıkmak isterken meydana geldiğini ortaya koymuştur.
• Asansörleri kesinlikle kullanmayın.

Deprem Sırasında Açık Havadaysanız

• Binalardan, sokak lambalarından ve elektrik kablolarından uzaklaşın.
• Dışarıdayken eve girmeye çalışmayın, sallantı durana kadar orada kalın.
• Kalabalık bir yerdeyseniz, ezilmeyeceğiniz bir noktada durun.

Deprem Sırasında Araç Kullanıyorsanız

• Aracınızı, yolu engellemeyeceğiniz güvenli bir yere çekin. Kurtarma ve acil durum araçları için yolları açık tutun.
• Köprülerden, üst geçitlerden, alt geçitlerden, binalardan veya çökebilecek herhangi bir şeyden uzak durun.
• Arabayı durdurun ve içeride kalın.
• Yetkililerinden bilgi alabilmek için araç radyonu açın.
• Yere düşen elektrik hatları varsa arabanızdan inmeye çalışmayın. Kurtarılmayı bekleyin.
• Yardıma ihtiyacınız varsa aracınızın penceresine bir yardım işareti yerleştirin.
• Otobüsteyseniz, otobüs durana kadar koltuğunuzda kalın.

Deprem Sonrası Yapılması Gerekenler

• Sakin olmaya çalışın ve mümkünse diğer kişilere yardım edin.
• Artçı sarsıntılara karşı hazırlıklı olun. 
• Yetkililerden bilgi almak için radyo veya televizyonu dinleyin. Talimatlarını bekleyin.
• Telefon aramalarını kısa tutun, iletişimi İnternet ve mesaj tabanlı uygulamalarla sağlayın. Bu oldukça önemli çünkü baz istasyonları kilitlenirse göçük altında kalan kimseler acil servislere ulaşamaz.
• Kırık camlar nedeniyle yaralanmaları önlemek için sağlam ayakkabılar ve koruyucu giysiler giyin.
• Evinizde yapısal hasar ve diğer tehlikeler olup olmadığını kontrol edin. Evinizin güvensiz olduğundan şüpheleniyorsanız eve tekrar girmeyin.

• Doğal gaz sızıntısını engellemek için gaz valfini (vana) kapatın.
• Elektrik geri geldiğinde yangın çıkabilir bunu önlemek şalterleri kapatın.
• Evden ayrılmak zorunda kalırsanız, acil durum kitini ve diğer gerekli eşyaları yanınıza alın. 
• Yiyecekler veya su israfına neden olmayın elinizdeki malzemeleri idareli kullanın. Yardımlar gecikebilir, zor durumda kalabilirsiniz.
• Gaz sızıntısı olmadığından emin oluncaya kadar kibritleri yakmayın veya ışıkları açmayın, el fenerini kullanın. Doğal gaz, çürük yumurta gibi kokar ve bu kokuyu alır almaz bulunduğunuz yerden uzaklaşın.

• Depremden hemen sonra musluk suyu akıyorsa onu depolamaya çalışın.
• Tehlikeli maddeler veya dökülmeler için son derece dikkatli olun. Şüphe duyduğunuzda evinizi terk edin.
• Kendi evinizin üyelerini kontrol ettikten sonra komşularınızı kontrol edin. Mahsur kalanları kurtarmak için acil yardım çağırın. Eğer Kurtarma konusunda yeterli bilginiz varsa göçük altındaki kişilere yardım edin.
• Yardıma ihtiyacınız varsa pencerenize bir YARDIM işareti yerleştirin.

Enkaz Altında Kaldıysanız Ne Yapmalısınız?

• Paniklemeden durumunuzu kontrol edin.
• Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın. Biliniz ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir.
• Enerjinizi en tasarruflu şekilde kullanmak için hareketlerinizi kontrol altında tutun.
• El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışın.
• Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız. Ancak enerjinizi kontrollü kullanın.

Mehmet Emin Soylu

Victoria Afad