Yedi Meşaleciler ve Özellikleri

Okunma süresi: 5 dakika

Yedi Meşaleciler topluğu, ilk olarak 1928 yılında ortaya çıkmıştır. Şiir ve yazılarını “Yedi Meşale” adlı kitapta toplamışlardır. Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi‘nde “sanat sanat içindir” diyerek saf şiir (öz şiir) anlayışını benimseyen ilk grup Yedi Meşaleciler olmuştur.

Şiirlerini Yedi Meşale adlı bir kitapta toplayan Ziya Osman Saba, Sabri Esat Siyavuşgil,Vasfı Mahir Kocatürk, Kenan Hulusi Koray, Muammer Lütfî Bahşi, Yaşar Nabi Nayır ve Cevdet Kudret Solok adlı gençlerin oluşturduğu bir şiir hareketidir. Bu topluluk üyeleri eserlerini “Meşale” adlı bir dergide yayımlıyordu. Ayrıca bu dergi için Ahmet Haşim de yazılar gönderiyordu.

Bu grup artık Ayşe, Fatma edebiyatından bıktıklarını ilan ediyor ve ne olduğu çok da açık seçik belirtilmeyen ancak Servetifünûn ve Fecriâti şiir anlayışlarına yakın duran ve bunların devamı olduğunu gösteren şiirler yazıyorlardı. Bu hareket fazla uzun sürmez. Yedi Meşale’yi çıkaran gençlerin çoğunda şiir faaliyeti bir gençlik hevesi olarak kalır.

Bu sanatçılara göre şiir hiçbir fikir ve ideolojinin hizmetinde kullanılamazdı. Gerçek şiir, sanat için yazılan, samimi ve yenilik dolu olan şiirdir.

Yedi Meşale’nin Mukaddimesi: “Bu eser size her türlü müşkülata rağmen yalnız sanat aşkıyla çalışan birkaç gencin bir senelik edebi mahsulünü takdim ediyor.” diye başlar.

Yedi Meşalecilerin Özellikleri Nelerdir?

✓ Dünün mızmız ve soluk hisleri ve Ayşe Fatma terennümleri terk edilecek.

✓ Şiirin konu ve temaları genişletilecek.

✓ Şiirde “canlılık” samimiyet ve” yenilik” esas olacak.

✓ Gerçek bir sanat eseri meydana getirmek için şiirlerde sanat ve inceliğe dikkat edilecektir.

✓ Edebiyatta taklitten kaçınılmalı, daima yenilik, içtenlik, canlılık aranmalıdır.

✓ Batılı ilkelerle sanat yapılmalı, geleneksel temalar yerine yeni temalar bulunmalıdır.

✓ Şiirde konu zenginliği sağlamak için hayalden yararlanılmalıdır.

✓ Çarpıcı imge ve benzetmelerle zenginleştirdikleri şiirleri, ustalıkla yapılmış birer tablo değeri taşır.

✓ Fransız sembolistlerin etkisinde kalmışlardır.

Yedi Meşaleciler Topluluğun Üyeleri Kimlerdir?

• Cevdet Kudret Solok
• Vasfi Mahir Kocatürk
• Ziya Osman Saba
• Yaşar Nabi Nayır
• Muammer Lütfi Bahşi
• Sabri Esat Siyavuşgil
• Kenan Hulusi Koray

Yedi Meşaleciler Topluğu Şair Kodlamaları

Sınava çalışan öğrenciler yedi meşalecileri ezberlemek için çeşitli kodlamalar kullanmaktadır. Ezber yapmak veya kodlama yapmak çoğu zaman tavsiye edilmez ama bazı durumlarda kurtarıcı olduğu da inkar edilemez.

Şairlerin adlarının baş harfleri yan yana getirilerek çeşitli kodlamalar yapılabilir (Sadece büyük harflere odaklanın):

• CeZVeSi YaMuK
• CeViZ SaYMaK
• KaSıM CeViZ Ye

Size en uygun gelen kodlamayı seçerek şairlerin akılda kalıcılığını artırabilirsiniz.

1. Sabri Esat SİYAVUŞGİL (1907 – 1968)

Edebiyata şiirle başlamış, “Yedi Meşale” adlı ortak kitapta ve “Meşale” dergisinde şiirleri yayımlanmış; daha sonra şiiri bırakarak çevirileri, makaleleri, fıkraları ile kültür hayatındaki yerini almıştır.

✓ Şiirlerinin temasını genellikle tabiat, eşya ve insanın bunlarla bağlantısı oluşturur. Onda empresyonizmin ve sembolizmin etkileri görülür.

✓ Psikoloji profesörü olarak ilmi çalışmalara kendisini verdi. Şiirlerini Odalar ve Sofalar adlı kitapta topladı.

Sabri Esat SİYAVUŞGİL Eserleri

Şiir: Odalar ve Sofalar.

Deneme: İstanbul’da Karagöz ve Karagöz’de İstanbul.

İnceleme: Psikoloji ve Terbiye Bahisleri.

2. Yaşar Nabi NAYIR (1908 – 1981)

Yedi Meşale şairi olarak 1946’ya kadar şiirler, bu tarihten sonra yalnız makale ve denemeler yazmıştır. O, şiirlerinde toplumun dertlerine ve acılarına eğilmiştir.

Sanatçının edebiyatımızdaki asıl önemi, 1933 yılında çıkarmaya başladığı Varlık dergisini ömür boyu devam ettirmesidir.  

✓ Varlık yayınlarıyla da bir edebiyat kütüphanesi kurdu.

✓ Kendi adıyla ya da Muzaffer Reşit takma adıyla derlediği, hazırladığı antoloji ve tanıtma kitaplarının sayısı altmışı geçer.

Yaşar Nabi NAYIR Eserleri

Şiir: Kahramanlar, Onar Mısra Roman: Âdem ile Havva, Bir Kadın Söylüyor

Öykü: Sevi Çıkmazı

Tiyatro: İnkılap Çocukları, Beş Devir, Köyün Namusu

Makale – İnceleme: Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri, Nereye Gidiyoruz, Atatürk Yolu

3. Muammer Lutfi BAHŞİ (1903 – 1947)

✓ İlk şiirlerinde aruz ölçüsünü kullandıktan sonra heceye yönelmiş, sonra serbest nazımda karar kılmıştır.

✓ Şiirlerinde genellikle milli konuları işlemiştir.

✓ Yedi Meşale Topluluğu’nun en az tanınan şairidir.

✓ 1928’de Meşale dergisinin kapanması üzerine topluluk da dağılmış; Yedi Meşaleciler 1933’te Varlık Dergisi’nde tekrar birleştirmişlerdir. Ancak diğer üyelerin dünyalarının uzağında kalan Muammer Lütfi onlar arasında yer almamıştır.

✓ Topluluğun dağılmasından sonra edebiyattan koptu.

Eserleri: Şiirleri, Yedi Meşalecilerin ortak kitabı olan “Yedi Meşalede” yayımlanmıştır.

4. Vasfi Mahir KOCATÜRK (1907 – 1961)

✓ Şiirlerini Tunç Sesleri, Geçmiş Geceler, Bizim Türküler, Ergenekon adlı kitaplarda topladı.

✓ Epik şiirleriyle tanınmıştır.

✓ Manzum oyunlar da yazmıştır.

✓ Bir sanatçı olmaktan çok edebiyatla ilgili kitap ve araştırmalarıyla tanınmıştır.

Asıl çalışmasını edebiyat tarihi ve incelemesine ayırdı. Halk şiiri biçim özelliklerinden yararlanarak hece ölçüsüyle vatan, millet sevgisi, ulusal bilinç, kahramanlık, fedakârlık konularını işledi.

Vasfi Mahir KOCATÜRK Eserleri

Şiir: Tunç Sesleri, Geçmiş Geceler, Ergenekon, Bizim Türküler, Hayat Şarkıları, Dağların Derdi

Oyun: Yaman, On İnkılâp, Sanatkâr

Tarih, edebiyat ve antoloji: Türk Edebiyatı Tarihi, Yeni Türk Edebiyatı, Fransız Edebiyatı, Tekke Şiiri Antolojisi, Saz Şiiri Antolojisi, Divan Şiiri Antolojisi.

Çeviri: La Fontaine’den Hikâyeler, Elem Çiçekleri.

5. Cevdet Kudret SOLOK (1907 – 1992)

✓ Birinci Perde adlı kitabında şiirlerini topladı.

✓ Roman ve tiyatro türlerinde de eser veren Cevdet Kudret, okul kitapları ve edebiyat tarihimizle ilgili ciddi eserler yazdı.

✓ Edebiyata şiirle başlamış; daha sonra öykü, roman ve tiyatro türünde eser vermiştir.

✓ Romanlarında daha çok kendi yaşamını anlatmıştır.

✓ Edebiyatla ilgili önemli inceleme ve araştırmaları vardır. Dil üzerine denemeler de yazmıştır.

Cevdet Kudret, şiirlerinde bireysel duygular, özlem, yalnızlık, kıskançlık gibi konuları işlemiştir.

Cevdet Kudret SOLOK Eserleri

Şiir: Birinci Perde

Öykü: Sokak

Tiyatro: Tersine Akan Nehir, Rüya İçinde Rüya, Danyal ve Sara, Kurtlar

Roman: Havada Bulut Yok, Karıncayı Tanırsınız, Sınıf Arkadaşları

Araştırma: Edebiyat Bilgileri, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, Orta Oyunu, Karagöz

Deneme: Dilleri Var Bizim Dile Benzemez

6. Ziya Osman SABA (1910 – 1957)

✓ Grubun şiire en sadık şahsiyeti oldu.

✓ Sebil ve Güvercinler, Geçen Zaman, Nefes Almak adlı kitaplarında şiirlerini toplayan Ziya Osman Saba hikâyeler de yazmıştır.

Özellikle ev içi şiirler yazdı ve kendisinden daha kabiliyetli bir başka şaire, Behçet Necatigil’e örnek oldu.

✓ Heceyi, duraklarında değişiklik yapmadan kullanır. ✓ Serbest şiir örnekleri de vermiştir.

✓ Ziya Osman, insanların mutlu olduğu ve herkesin hoşgörü içinde yaşadığı bir dünya özlemiyle yaşar. Bu tarz yaklaşımıyla Yunus Emre ve Mevla’na geleneğinin modern çağdaki sesidir.

✓ Şiirlerinde anılara düşkünlük, çocukluk özlemi, ev-aile sevgisi, yoksul yaşamalara karşı utanç ve acıma, Allah’a kulluk, kadere boyun eğiş, küçük mutluluklarla yetinme, ölüm yakınlığı, öte dünya özlemi gibi konuları işledi.

Ziya Osman SABA Eserleri

Şiir: Sebil ve Güvercinler, Nefes Almak, Geçen Zaman, Cümlemiz (Bütün Şiirleri)

Öykü: Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi, Değişen İstanbul

7. Kenan Hulusi KORAY (1906 – 1944)

✓ “Servetifünûn” dergisinde yayımlanan ilk hikâyelerinin ardından, aynı dergiye yazan diğer altı arkadaşı ile birlikte, edebiyatımızda “Yedi Meşaleciler” diye anılan topluluğu oluşturdular.

✓ Yaşadığı sürede beş hikâye kitabı yayımlamış, “Osmanoflar” romanı ve kısa hikâyelerinin birçoğu gazete sayfalarında kaybolup gitmiştir.

İçlerindeki tek hikâye yazarıdır.

Cumhuriyet Dönemi’nde korku türünde örnekler veren ilk hikâyecidir.

“Bahar Hikâyeleri” adlı eserindeki bazı öykülerinde “korku” ve “esrar” temasını işlemiştir.

Kenan Hulusi KORAY Eserleri

Öykü: Bir Yudum Su, Bahar Hikâyeleri, Bir Otelde Yedi Kişi, Son Öpüş (uzun hikâye)

Roman: Osmanoflar

…

Saf şiir (Öz şiir) anlayışı ile eser veren diğer şairleri incelemek için; “Saf Şiir Anlayışını Sürdüren Şiir” başlıklı yazıyı okuyabilirsiniz. Ayrıca Cumhuriyet dönemi şiiri ve özellikleri hakkında hazırladığım yazıyı da okuyabilirsiniz.

Kaynaklar: AOF | Özcan BAYRAK – Sorularla Yeni Türk Edebiyatı