Çevre nedeniyle ortaya çıkan insan ilişkilerini ele alan Çevre ve Eğitim İlişkisi, çevre sosyolojisi adı altında çok boyutlu bir biçimde ele alınmaktadır. Çevre nedeniyle ortaya çıkan insan ilişkilerini ele alan çevre sosyolojisi, her ülkede ilgi çekmiştir. Bu dal, çevre-toplum ilişkilerini çok boyutlu olarak ve disiplinler arası bir biçimde incelemektedir.
Yazıda Neler Var?
Çevre Eğitimi
Çevre için eğitim, genel olarak çevrenin tasarımcısı, öğesi ve kullanıcısı olan insanın çevre açısından ve çevre bağlamında eğitilmesi işlevleri ve sürecidir. Bu tanım çerçevesinde çevre eğitimi, bilgilendirme, bilinçlendirme, uyarlama, geliştirme, koruma gibi öğeleri içermekte ve insanda bu doğrultuda davranışlar oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu konudaki tutumlar, beceriler, eylemler ve motivasyon önemli roller oynamaktadır.
Çevre Eğitiminin Nitelikleri
Çevre için eğitim, sürekli bir süreçtir. Çevre için eğitim, multidisiplinerdir. Yani çok farklı bilim alanlarını kapsar. Farklı disiplinlerdeki bilgilerin arasındaki ilişkilerin incelendiği alan. O halde disiplinler arası bir yaklaşım takip edilmelidir. Çevre için eğitim, çok işlemli bir eğitim türüdür. Toplumda ve tüm eğitim kurumlarında gerçekleştirilmelidir. İnsanın iletişim içinde bulunduğu tüm ortamlarda çevre için eğitim yapılmalıdır. Uygulamalı etkinliğe yer verilmelidir.
Çevre için eğitim, mevcut çevre sorunları ile bu sorunların çözümü arasında fikir birliği sağlamayı ve sürdürülebilir bir kalkınma gerçekleştirmeyi amaçlar. Çevreyi bir bütün olarak ele almak gerekir. Yani, doğal ve yapay, teknolojik ve toplumsal yönleriyle birlikte. Yerel, ulusal ve uluslararası işbirliği gerekir. Bu eğitim, her yaş grubuna verilmelidir. Öğrencilerin çevre sorunlarının gerçek nedenlerini kendilerinin bulmasına çalışılmalıdır. Eleştirel düşünce ve sorun çözme becerisi devreye sokulmalıdır.
Çevre Eğitiminin Amaçları
1. Bilinçlendirme
Birey ve toplumların tüm çevre ve çevre sorunları hakkında bilinç ve duyarlılık kazanmalarını sağlamak. Bilgilendirme: Birey ve toplumların çevre ve çevre sorunları hakkında temel bilgi ve deneyim sahibi olmalarını sağlamak.
2. Beceri
Birey ve toplumların çevre sorunlarına çözüm geliştirmeleri için beceri kazanmalarını sağlamak. Katılım: Birey ve toplumların çevre sorunlarına çözüm geliştirmede etken olmalarını sağlamak. Kısaca, çevrenin korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilir bir çevre ve toplumun oluşturulması, başlıca amaçlardır.
Öğretim Düzeylerine Göre Çevre Eğitimi
1. Okul Öncesi Dönem
Küçük çocuk için çevre, içinde bulunduğu ortamın tümüdür. Odası, evi, aile bireyleri, komşuları, varsa bahçe sokak vs. Yaşamın ilk yıllarında çocuğun çevresiyle ilgili olarak öğrenecekleri • Çevreyi tanımak • Çevreyi korumak olarak ikiye ayrılır .
2. İlk ve Ortaokul Dönemi
Çevre eğitiminin ayrı bir ders olarak değil diğer tüm derslerin çerisine yayılarak okutulması tavsiye edilmektedir. Çevre bilgisine yönelik içeriğin bilgi, kavrama, uygulama, analiz ve sentez düzeyinde davranışlara dönüştürülmesi gerekmektedir. Ortaöğretim Dönem: Temel Ekoloji Bilgisi, Yaşadığımız Çevre, Çevre ve Sağlık, Yapay Çevre, Afetler, Nüfus Hareketleri ve Sosyal Çevre dersleri çevre ile ilgili seçmeli dersler grubunu oluşturmaktadır.
Prof. Dr. Mahmut Tezcan’ın Eğitim Sosyolojisi kitabından yararlanılarak bu ders notu oluşturulmuştur.
Eğitim Sosyolojisi Wikipedia
